Alergijska reakcija na oku predstavlja preosetljivost organizma na pojedine supstance ili agense koje nazivamo alergenima. Prisutni su svuda oko nas, a u kontaktu sa organizmom dolaze preko kože, sluzokože, inhalacije (vazduhom) ili hranom, kao lekovi, tablete ili venski (npr. antibiotici). Zavisno od načina ulaska, tipa i količine alergena, kao i prethodnog (zapamćenog) kontakta sa istim alergenom pokreće se alergijski odgovor. Ponekad je ovaj odgovor vrlo dramatičan (anafilaksa), gde predstavlja moguću vitalnu ugroženost, a često dovode do upornih, ponavljajućih epizoda alergijskih manifestacija.

 

Predispozicija za nastanak alergijskih manifestacija zove se atopija. Kod ovih osoba se, u kontaktu sa alergenima, brže i lakše pokreće lanac aktivacije na ćelijskom nivou sa oslobađanjem medijatora alergijskih reakcija što dovodi do jasnih kliničkih manifestacija. Zavisno od mesta prisustva, odnosno prodora antigena, moguće su pojave alergijskih reakcija na različitim organima: u nosu (alergijski rinitis), oku (alergijski konjunktivitis), donjim disajnim putevima (astma), digestivnom traktu, koži (kontaktni dermatitis, urtikarija) itd. Zavisno od zahvaćenog organa simptomi su različiti. Opšte pojave su: svrab, otok, crvenilo i iritacija.

Alergijska reakcija na oku – alergijski konjunktivitis

Alergijski konjunktivitis ili zapaljenje ovojnice oka je rekurentna preosetljivost obično udružena sa kijanjem, obstrukcijom disajnih puteva i pojačanom sekrecijom iz nosa. Oko 75% ljudi ima simptome ovog oboljenja.

Mnogi alergeni koji se nalaze u vazduhu dolaze u kontakt sa očima kao što su: polen, prašina, buđ, životinjske dlake i slično. Drugi uzroci alergije poput nekih vrsta hrane ili uboda insekta takođe mogu dati ozbiljne simptome i na očima. Simptomi variraju od obične urtikarije do anafilaktičkog šoka. Alergiju mogu izazvati i pojedini kozmetički preparati ili lekovi, kao na primer konzervans koji se nalazi u kapima za oči.

Koji su opšti simptomi alergijskih reakcija na oku?

Alergija obično počne iznenada kao akutni napad u vidu umerenog crvenila praćenog snažnim svrabom i potrebom da se trljaju kapci. Oči su uglavnom suzne što može dovesti do zamućenja vida. Simptomi koji se mogu pojaviti su svrab, osetljivost na svetlost, suzenje, otok i crvenilo kapaka i konjunktive (ovojnice oka), sekrecija iz nosa, kijanje, glavobolja i pospanost.

alergijska reakcija na oku

Kako se leči alergijska reakcija na oku?

Akutni alergijski konjunktivitis (atopijski konjunktivitis) može se javiti u svim uzrastima, nema sezonski karakter i javlja se rapidno nakon kontakta sa alergenom. Najčešći alergeni su lekovi za oči ili kozmetički preparati.

Simptomi: svrab, osetljivost na svetlost, grebanje u očima, jako suzenje i otok kapaka.

Lečenje: hladni oblozi, lokalni i sistemski antihistaminici, stabilizatori mastocita (medijatora alergijske reakcije), eventualno lokalni kortikosteroidi.

Sezonski alergijski konjuktivitis je sezonskog karaktera i javlja se obično u periodu specifičnom za alergije (mart/oktobar). Najčešći uzroci su polen trave i korova. Bolest se obično javlja još u detinjstvu, ali se sa godinama postepeno smanjuje i gubi. Često je udružena sa alergijom koja zahvata gornje disajne puteve i praćena je kijanjem i curenjem iz oka.

Simptomi: svrab, osetljivost na svetlost, grebanje u očima, intenzivno suzenje, otok kapaka i crvenilo oka.

Lečenje: izbegavanje kontakta sa alergenom, uključivanje lokalnih antihistaminika – kapi, a kod osoba koje imaju alergijske reakcije svake godine, preporučuje se uzimanje lokalne terapije već od februara.

Vernalni konjunktivitis je rekurentna preosetljivost, koja se obično javlja u periodu pre puberteta, češće kod dečaka, mada su oba pola podjednako zahvaćena. Javlja se u područjima sa toplijom klimom naročito u letnjim mesecima. Najčešće prestaje u pubertetu, ali u 5% slučajeva traje i kasnije. Neadekvatno lečenje može ostaviti posledice po vid.

Simptomi: jak svrab i potreba da se oči snažno trljaju, izražena fotofobija (dete ne može da drži otvorene oči na suncu), blefarospazam (nemogućnost normalnog otvaranja kapaka) i suzenje.

Lečenje: lokalni antihistaminici, antialergijski lekovi dvostrukog dejstva i kortikosteroidi, klimatizacija prostorija u kojima se spava, eventualno preseljenje u predele sa hladnijom klimom.

Atopijski keratokonjunktivitis je hronično alergijsko oboljenje koje osim konjunktive zahvata i rožnjaču. Češće se javlja kod odraslih muškaraca od 30 do 50 godina. Pacijenti najčešće već imaju neku alergijsku bolest kao što su atopijski dermatitis (javlja se u period pre 2 godine), ekcem ili astma, a ponekad su alergični na neku vrstu hrane.

Simptomi: svrab i crvenilo kapaka, crvenilo konjunktive, suzenje i pečenje, osetljivost na svetlo, priraslice na konjunktivi i zamućenje rožnjače.

Lečenje: antihistaminici (lokalno i sistemski), lokalni antialergijski lekovi dvostrukog delovanja i kortikosteroidi (lokalno i sistemski).

U svakom slučaju, nemojte da se lečite sami. Pacijenti obično koriste kortikosteroidne kapi koje olakšavaju simptome, ali dugotrajna primena može dovesti do ozbiljnih komplikacija. Ako se pojave simptomi i sumnja na alergiju, obavezno idite oftalmologu, a on će predložiti najefikasniji način lečenja.

Kod osetljivosti na svetlost koja se u najvećem broju slučajeva javlja kod alergijskih reakcija oka, savetuje se nošenje kvalitetnih sunčanih naočara sa 100% UV zaštitom.